Bouw- en milieuaspecten kleine wind installaties

Binnen of buiten het bestemmingsplan

Wanneer de KWI (Kleine Wind Installatie) past binnen het bestemmingsplan, betreft de omgevingsvergunning voor bouwen alleen nog bouwconstructieve vereisten. Indien de KWI niet past binnen het bestemmingsplan, zijn naast de constructieve vereisten ook toetsing aan gevaar, schade en hinder aan de orde.

De bouwtoetser toetst aan de Bouwverordening en het Bouwbesluit en kijkt hierbij naar de kwaliteit van de KWI zelf en de locatie waar de KWI wordt geplaatst.

Intrinsieke kwaliteit KWI 

Het beoordelen van de kwaliteit van de KWI kan op basis van een beoordelingsrichtlijn. Door het RVO (voorheen Senternovum)  is in 2008 een rapport opgesteld (Rapport 0803000.R07) genaamd ‘Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines’.

Dit was een eerste aanzet tot certificering van miniturbines in Nederland. In het document worden de uitgangspunten beschreven voor de beoordeling van KWI’s inclusief de vereiste metingen in de ongebouwde en gebouwde omgeving. Met deze beoordelingsrichtlijn wordt de veiligheid, het geluid, de slagschaduw, reflectie, lichtschittering, trillingshinder en de elektrische veiligheid van KWI’s genormeerd. De te plaatsen windmolens dienen te voldoen aan de hierin vastgelegde eisen. Aanvullend wordt er op dit moment gewerkt aan een Europees keurmerk voor KWI’s in de bebouwde omgeving. Het is onbekend wanneer deze beschikbaar is.

Plaatsing

Wat plaatsing betreft beoordeelt de bouwtoetser of de plaatsing van de windmolen voldoet aan de relevante bouwtechnische en constructie-eisen. 

Gevaar, schade en hinderaspecten

De relevante gevaar, schade en hinderaspecten bij KWI's zijn geluid, slagschaduw, lichtschittering en veiligheid. Bij de beoordeling van KWI’s op hinderaspecten kan worden uitgegaan van de daarvoor gebruikelijke standaardnormen uit de Wet milieubeheer.

 KWI en milieuaspecten: meldingsplicht of vergunning

Met ingang van 1 januari 2011 is nieuwe regelgeving voor windturbines in werking getreden. Met de wijziging van het Activiteitenbesluit en het Besluit omgevingsrecht (Stb. 2010, nr. 749) is beoogd om voor zover mogelijk alle windturbines onder de werkingssfeer van het Activiteitenbesluit te brengen. Alleen MER-plichtige en MER-beoordelingsplichtige windturbines zijn nog vergunningplichtig.

KWI met meldingsplicht (> 2 m. rotordiameter)

Een KWI met een rotordiameter > 2 m. valt in principe onder de werkingssfeer van het Activiteitenbesluit en moet voldoen aan de daarin opgenomen algemene regels. De oprichting van een KWI moet ten minste 4 weken voor de oprichting worden gemeld via Activiteitenbesluit Internet Module (zie ook) van het VROM.

Voor de oprichting van de KWI is altijd een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen nodig en de melding moet gelijktijdig met de aanvraag voor een omgevingsvergunning worden gedaan. Als dit niet wordt gedaan, moet het bevoegd gezag de aanvraag voor een omgevingsvergunning buiten behandeling laten.

De relevante milieuaspecten bij KWI zijn geluid, slagschaduw, lichtschittering en veiligheid. Voor deze aspecten zijn in de artikelen 1.11 en 3.13 – 3.15a van het Activiteitenbesluit voorschriften opgenomen.

Voor geluid zijn vooral de volgende artikelen van belang:

• Art. 1.11, 3e lid van het Activiteitenbesluit regelt dat bij de melding een akoestisch onderzoek gevoegd wordt
• Art. 1.11, 13e lid regelt dat het akoestisch onderzoek voor windturbines uitgevoerd wordt overeenkomstig de bij ministeriële regeling te stellen eisen
• Art. 3.14a houdt in dat het bevoegd gezag bij maatwerkvoorschrift andere normen kan opleggen in verband met lokale omstandigheden, namelijk: ruimere normen in een lawaaiige omgeving en strengere normen in een betrekkelijk stillere omgeving. Dit, na beoordeling van de plaatselijke geluidssituatie. Ook is de geluidnormstelling aangepast aan de Europese dosismaat Lden, die beter met ervaren hinder correleert dan de tot nu toe in het Activiteitenbesluit gebruikte dosismaat
• Art. 3.15 houdt in dat geluidmetingen volgens de Ministeriële Regeling moeten worden uitgevoerd. Voor windturbines is een apart Reken- en meetvoorschrift uitgebracht, omdat het geluid van hoge windturbines met de methode van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai niet onder alle omstandigheden juist kan worden voorspeld.

Voor slagschaduw en lichtschittering is het volgende artikel van belang:

• Art. 3.14, 4e lid van het Activiteitenbesluit van belang. Dit artikel verwijst naar de regels die ter voorkoming en beperking van slagschaduw en lichtschittering in de Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer zijn opgenomen. Op grond van art. 3.12 van die Regeling kan een automatische stilstandvoorziening worden voorgeschreven bij hinder als gevolg van slagschaduw.
• Artikel 3.13 van de Regeling schrijft ter voorkoming van slagschaduw en lichtschittering de toepassing van niet reflecterende materialen of coatinglagen voor.

Voor de veiligheidsaspecten zijn de volgende artikelen van belang:

•  Artikelen 3.14 en 3.15a van het Activiteitenbesluit. Hierin is een waarde voor het plaatsgebonden risico opgenomen van 10-6 per jaar (1 op de miljoen per jaar) voor kwetsbare objecten, zoals aaneengesloten woonbebouwing, ziekenhuizen enz. en een waarde van 10-5 (1 op 100.000) per jaar voor beperkt kwetsbare objecten, zoals verspreid liggende woningen.
• Art. 3.14 van de Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer van belang, waarin wordt voorgeschreven aan welke NEN- en NVN veiligheidseisen moet worden voldaan.

Niet meldingsplichtige KWI (< 2 m rotordiameter)

Een uitzondering is een KWI waarvan de rotordiameter minder dan 2 meter bedraagt. In het Besluit omgevingsrecht worden windturbines met een rotordiameter van minder dan 2 meter niet gekwalificeerd als een inrichting die nadelige gevolgen voor het milieu kan veroorzaken. Dat betekent dat de algemene regels van het Activiteitenbesluit niet op deze categorie KWI van toepassing zijn en deze KWI ook niet behoeft te worden gemeld bij het AIM (Activiteitenbesluit Internet Module). Voor een dergelijke KWI kunnen de bepalingen van de APV als vangnet gelden.